مسئول EDO: فاطمه کشاورز

مسئول کمیته:خانم دکتر مرجان حقیقت

ارزشيابي فرآيندي است که هدف آن بهبود کيفيت و ارتقای اثربخش برنامه مي­باشد لازمه ی هر نظامی از جمله نظام آموزشی است و اين امکان را فراهم مي­سازد تا بر اساس نتايج آن نقاط قوت و ضعف را مشخص نمود.  با تقويت جنبه­ هاي مثبت و رفع نارسايي­ها در ايجاد تحول و اصلاح گردش کارها گام ­هاي مناسب برداشته شود. ارزشیابی اعضای هیأت علمی به عنوان يکي از مؤلفه ­هاي مهم در اثربخشي تدريس و بهبود آموزش مي ­باشد.که براي اولين بار به طور علمي بعد از جنگ جهاني دوم در کالج بروکلين و دانشگاه هاي پردو، واشنگتن، ميشيگان و موسسات آموزشي ديگر انجام شده است. ارزشیابی اعضای هیأت علمی از سابقه قابل توجهی در آموزش عالی برخوردار است. در سال 1924 دانشگاه­ هاروارد این فرصت را بدست آورد تا اساتید خود را ارزشیابی کنند. در کشور ایران نیز اولین بار در سال 1350 در دانشگاه بوعلی همدان، اساتید توسط دانشجویان مورد ارزشیابی قرار گرفتند. و امروزه نیز در تمامی دانشگاههای کشور در حال انجام است و مراکز مطالعات و توسعه آموزش علوم پزشکی متولی این امرند. ارزشیابی اعضای هیات علمی از طرق مختلف صورت می گیرد، از جمله ارزشیابی توسط دانشجو، همکار ، مافوق ، خودسنجی و... .

ارزشیابی همکار از همکار

ارزشيابي كيفيت فعاليت هاي آموزشي اعضاء محترم هيات علمي عامل حياتي در ارتقاء سطح آموزش در دانشگاهها و جزو اصلي ترين فرايندهاي پايش و ارتقاء بسياري از دانشگاههاي پيشرو جهان مي باشد. بي شك هر چه نتايج ارزشيابي ها عادلانه تر و به واقعيت نزديكتر باشد تاثير بهتري خواهد داشت. شيوه ارزشيابي همكار از همكار، روشي متداول بوده و تامين كننده معيار كيفيت آموزشي از نگاه ساير همكاران به عنوان افراد صاحب تجربه و اشراف علمي و با وجوه شغلي مشترك ميباشد كه ميتواند به عنوان مكمل معيار بدست آمده از طريق ارزشيابي دانشجو از استاد و ديگر روشهاي ارزشيابي عمل نمايد. و اطلاعات واقع بينانه اي كه در اختيار مي گذارد تاثير مثبتي در بهبود كيفيت آموزشي دانشگاه باقي خواهد گذاشت.

 

ارزشيابي مدیر گروه از همكار

به عنوان مكمل معيار بدست آمده از طريق ارزشيابي دانشجو از استاد و ديگر روشهاي ارزشيابي اطلاعات واقع بينانه اي كه در اختيار مي گذارد تاثير مثبتي در بهبود كيفيت آموزشي دانشگاه باقي خواهد گذاشت.

 

خود ارزشیابی

بی‌شک هرچه نتایج ارزشیابی‌ها از عوامل مداخله‌گر مبراتر باشد تاثیر وجودی خود را که همانا کمک به بهبود امر خطیر آموزش به عنوان یکی از رسالت‌های اصلی دانشگاه علوم پزشکی است بهتر اعمال خواهد نمود. هرعضو هیات علمی بعنوان فردی صاحب تجربه و اشراف علمی و آگاه به وجوه شخصیتی و توانایی‌های خود می‌تواند خود را ارزشیابی کند. معیار بدست آمده از این ارزشیابی، علاوه بر اینکه تصویر صادقانه‌ای به خود شخص ارائه می نماید، میتواند بعنوان مکمل معیار بدست آمده از طریق سایر روش‌های ارزشیابی جاری عمل نماید

 

ارزشیابی کمی وکیفی 

ارزشیابی کیفیت تدریس اعضای هیات علمی علوم پایه و بالینی هم بصورت کمی و هم کیفی انجام می شود. ارزشیابی کمی، با نظرسنجی از دانشجویان در همه مقاطع (علوم پایه، بالینی (کارآموز و کارورز و دستیار)- کارشناسی، دکتری حرفه ای و تحصیلات تکمیلی) هر نیمسال تحصیلی قبل از شروع امتحانات پایان ترم بر اساس برنامه از پیش تعیین شده انجام می شود. علاوه بر نظرسنجی از دانشجو، ارزشیابی عضو هیأت علمی توسط مدیر گروه و همکاران صورت می گیرد و مدیران گروه های آموزشی نیز توسط معاونت آموزشی دانشکده ارزشیابی می شوند)؛ این ارزشیابی توسط مافوق و همکار سالانه انجام میشود. تمام فرایند ارزشیابی کمی، از طریق سامانه ارزشیابی ماد صورت می گیرد.

در سامانه ارزشیابی ماد، کادری تعبیه شده است که دانشجویان می توانند در طول هر نیمسال تحصیلی نظرات خود را در آن درج نمایند تا از نظرات ایشان در طول همان نیمسال تحصیلی جهت بهبود کیفیت تدریس بهره برد.

علاوه بر ارزشیابی کمی، در پایان هر نیمسال تعدادی از دانشجویان هر دانشکده بصورت تصادفی انتخاب و در مورد کیفیت تدریس مصاحبه می شوند. سعی بر آن است که از همه دانشکده ها و مقطع افرادی در مصاحبه شرکت داشته باشند. نتایج مصاحبه ها تحلیل و در اختیار معاونت آموزشی دانشگاه قرار می گیرد.

همچنین در هر نیمسال، جلسات هم اندیشی با حضور دانشجویان، مسئول EDO دانشکده و مدیر EDC یا نماینده ایشان و کارشناس واحد ارزشیابی برگزار می گردد و باز خورد این جلسات، بدون اشاره به نام دانشجویان مربوطه، برای مسوولین دانشکده ها ارسال می شود.

نتایج ارزشیابی کمی از طریق سامانه ارزشیابی ماد به اطلاع اساتید و مدیر گروه مربوطه پس از پایان امتحانات نیمسال مربوطه رسانده می شود.در تمام مراحل، محرمانگی اطلاعات رعایت می گردد.

 

ارزشیابی 360 درجه

ارزيابي 360 درجه نوعي روش ارزيابي‌گروهي است كه در اين روش فهرستي از شايستگي‌هاي مورد نظر تهيه مي‌شود و از تمامي افراد مرتبط مستقيم و غيرمستقيم فرد در سازمان اعم از مافوق، همكاران، زيردستان و مشتريان خواسته مي‌شود تا او را بر اساس شايستگي‌هاي تعيين شده ارزيابي كنند. فرد ارزيابي شونده نيز به عنوان خود ارزيابي، در فرآيند مشاركت مي‌كند. نتايج حاصل از كل ارزيابي‌ها جمع‌بندي و به صورت گزارشي به فرد بازخور داده مي‌شود. و در سال های اخیر در دانشگاه های معتبر دنیا به منظور ارزیابی عملکرد اساتید نیز معرفی شده و از آن به عنوان یک روش جامع و اثربخش یاد کرده اند. 

ارزشيابي به يك فرايند نظام دار براي جمع آوري ، تحليل و تفسير اطلاعات گفته مي شود كه به منظور تعيين تحقق اهداف مورد نظر انجام مي گيرد (1). نقش عمده آموزش عالي ، تربيت نيروي انساني متخصص و مورد نياز جامعه با كسب توانايي لازم جهت وظايف مربوطه در حيطه عملكردي خود است و يكي از عوامل اصلي كه مي تواند آموزش را از حالت ايستا به مسيري پويا تبدیل کند ارزشيابي است (2).ارزشيابي آموزشي مي تواند به بهبود روحيه و فعاليت شركت كنندگان در ارزشيابي و آگاهي ايشان و نيز عامل مهمی در بهره وری مناسب ازامكانات مادي و نیروی انسانی باشد(2).در درهمين راستا ارزشيابي استاد عبارت است از تعيين ميزان موفقيت اساتید در رسيدن به اهداف آموزشي خود و مرکز آموزشی مورد نظر (1). براي ارزشيابي استاد اهداف زيادي را بر شمرده اند كه مهمترين آنها كمك به اساتید در جهت بهبود و اصلاح روش ها و فعاليت هاي آموزشي وكمك به مديران براي تصميم گيري هاي راهبردی درباره استخدام ، ترفيع ،ارتقاء و مانند اينهاست ، بنابراين ترديدي نيست كه ارزشيابي از كار اساتید اقدامي ضروري می باشد.مطالعه ای در دانشگاه واشنگتن نشان می دهد در صورت عدم وجود سیستم ارزشیابی مستمر امکان ارتقای کیفی تدریس اساتید و ارتقای آموزش امکانپذیر نمی باشد.

مدل هاي مختلفي براي ارزشيابي اعضاي هيئت علمي وجود دارد كه ارزشيابي توسط مسئولين ، همكاران و نيز دانشجويان و خودارزيابي نمونه هاي از آن است كه از ميان روشهاي ذكر شده ارزشيابي هيئت علمي توسط دانشجويان از رايجترين مواردي است كه در دانشگاهها و موسسات آموزشي به كار رفته است(4).مطالعات جدید نشان می دهد ترکیبی از گزینه های فوق نتایج ارزشمندی در بر خواهد داشت.

در ادامه فرمهای پنجگانه ارزشیابی اساتید که بر طبق شاخصهای وزارت بهداشت ،بخشنامه شرح وظایف اعضای هیات علمی علوم پزشکی ،آیین نامه ارتقای اعضای هیات علمی و کسب نظر صاحبنظران حوزه آموزش پزشکی به روش دلفی تهیه شده است ،به پیوست ارائه می گردد.

                                                         فرم شماره 1- فرم  ارزیابی  از اساتید "خودارزیابی"

 

پرسشنامه حاضر به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی دانشگاه تنظیم شده است. پاسخ های دقیق و صادقانه شما احترام به حقوق فراگیران و اساتید دانشگاه علوم پزشکی بوده و اطلاعات حاصله به صورت محرمانه نگهداری خواهد شد.

نام استاد:	دانشکده:
گروه:	تاریخ تکمیل:

ردیف	عنوان	عالی	خوب	متوسط	ضعیف
1	توانايي انتقال مناسب مطالب درسي به دانشجويان
2	تسلط کامل بر محتواي درس
3	قدرت ساماندهي و مديريت کلاس
4	ميزان آشنايي با دانش هاي نوين تدريس
5	شرکت فعال در شوراها وجلسات تخصصي
6	همکاري در طراحی سوالات آزمون
7	شرکت منظم و برنامه ريزي شده در کلاس
8	داشتن تعامل در برخورد بادانشجويان
9	امکان دسترسي به استادتوسط دانشجويان
10	آراسته بودن به ارزش ها، فضايل و شئونات استادي
11	توجه به اهميت مفهوم دانشجو محوري
12	امکان ارائه مشاوره وراهنمايي آموزشي به دانشجويان
13	داشتن جاذبه و دافعهمنطقي در برخورد با دانشجويان
14	انتقاد پذير بودن
15	ايجاد خود باوري و اميددر دانشجويان نسبت به آينده

                                          فرم شماره 2 - فرم  ارزیابی  اساتید ازنظر معاون آموزشی دانشکده

پرسشنامه حاضر به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی دانشگاه تنظیم شده است. پاسخ های دقیق و صادقانه شما احترام به حقوق فراگیران و اساتید دانشگاه علوم پزشکی بوده و اطلاعات حاصله به صورت محرمانه نگهداری خواهد شد.

نام استاد:	دانشکده:
گروه:	تاریخ تکمیل:

ردیف	عنوان	عالی	خوب	متوسط	ضعیف
1	حضور منظم براساس جدول حضور هفتگي اعضاي هيات علمي
2	رعايت نظم و دقت و داشتن پشتکار در مسئوليت هاي محوله
3	مشارکت در شوراهاي مرکز وواحد
4	پايبندي به ارزش هاي اخلاقي اسلامي
5	تعامل شايسته با همکاران و رعايت احترام متقابل
6	تلاش براي ارتقاء کيفيت علمي دانشگاه
7	تکميل ساعات موظف تدريس
8	ميزان رضايت دانشجويان ازنحوة تدريس و رفع اشکال و تعامل
9	توانايي مديريت کلاس  و برقراری نظم (حضور و غیاب منظم)
10	تصحيح به موقع اوراق امتحاني و تنظيم ليست نمرات

فرم شماره 3 - فرم  ارزیابی  اساتید توسط مدیر گروه

پرسشنامه حاضر به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی دانشگاه تنظیم شده است. پاسخ های دقیق و صادقانه شما احترام به حقوق فراگیران و اساتید دانشگاه علوم پزشکی بوده و اطلاعات حاصله به صورت محرمانه نگهداری خواهد شد.

نام استاد:	دانشکده:
گروه:	تاریخ تکمیل:

ردیف	عنوان	عالی	خوب	متوسط	ضعیف
1	همکاري در ارائه دروس وکلاس هاي رفع اشکال
2	توجه به اولويت تخصصي درانتخاب دروس
3	ميزان همکاري در هدايت پايان نامه ها و رساله ها اعم از داوري ، راهنما و مشاوره
4	فعاليت هاي پژوهشي و آثارپژوهشي
5	همکاري جهت طرح سوال وويراستاري سوال و پاسخ به اعتراضات
6	همکاري در توليد محتواي مجازي و کمک درسي
7	مشارکت در شوراهاي عمومي و تخصصي گروه
8	داشتن پشتکار و نظم دراجراي مسئوليت هاي محوله
9	تلاش براي ارتقاء کيفيت رشته و گروه
10	رعايت شئونات اخلاقي وارزشي
11	واکنش منطقي و معقول به پيشنهادات ، انتقادات و ديدگاه هاي همکاران گروه
12	شرکت در همايش هاي علمي و تخصصي داخلي و خارجي
13	همکاري با مرکز و واحددر خصوص توسعه امکانات آموزشي گروه
14	استفاده از امکانات وتجهيزات آموزشي در قالب فرآيند تدريس
15	میزان علاقه و پشتکار به انجام امور علمی و تحقیقی

                                                                  فرم شماره 4- فرم  ارزیابی  اساتید ازنظر همکار

 

پرسشنامه حاضر به منظور ارتقاء کیفیت آموزشی دانشگاه تنظیم شده است. پاسخ های دقیق و صادقانه شما احترام به حقوق فراگیران و اساتید دانشگاه علوم پزشکی بوده و اطلاعات حاصله به صورت محرمانه نگهداری خواهد شد.

نام استاد:	دانشکده:
گروه:	تاریخ تکمیل:

ردیف	عنوان	عالی	خوب	متوسط	ضعیف
1	داشتن روحیه انتقاد پذیری
2	برقراری ارتباط مناسب با همکاران
3	برقراری ارتباط مناسب با دانشجویان
4	همکاری در پذیرش واحدهای درسی ارائه شده در گروه
5	علاقمندی در نوآوری و به روز کردن اطلاعات علمی
6	نظر کلی شما در مورد شایستگی های آکادمیک عضو هیات علمی
7	مسولیت پذیری در امور محوله
8	رعایت اخلاق حرفه ای و شئونات اسلامی
9	به اشتراک گذاشتن توانمندی های آموزشی و پژوهشی با سایر همکاران
10	تلاش در جهت ارتقای فعالیت های آموزشی گروه

 

                                               فرم شماره 5 - فرم  ارزیابی  تدریس نظری اساتید  از نظر دانشجویان

 

نام استاد:	دانشکده:
گروه:	تاریخ تکمیل:

دانشجوی گرامی:

یکی از مهم ترین راههای بهبود کیفیت آموزش، ارزشیابی می باشد و شرکت شما به عنوان یک منبع اطلاعاتی مهم نقش اساسی در ارزیابی صحیح آموزش دارد، پاسخ های صادقانه و دقیق شما نشانه احترام به حقوق دانشجویان و اساتید دانشگاه است.

 

موارد	عالی	خوب	متوسط	ضعیف
1. دانش تخصصي ، جامع نگري وژرف انديشي استاد در درس مربوطه
2.اشراف کامل استاد بر محتوايکتاب درسي
3. توانايي تفهيم و انتقالمطالب در خصوص مرور درس
4. توانمندي علمي استاد درپاسخگويي به سوالات دانشجويان
5. کوشش براي طرح مباحث جديد ومعرفي منابع جديد
6. ميزان آشنا نمودن دانشجويانبا نحوة امتحانات
7. ايجاد انگيزه و خلاقيتاستاد در امر تدريس
8. فراهم آوردن زمينه مشارکتدانشجويان در مباحث درسي
9. ميزان استفاده استاد ازامکانات و رسانه هاي آموزشي
10. استفاده مطلوب از شيوهها و روش هاي فعال و نوين آموزشي
11. نحوة مديريت کلاس وتوانايي اداره کلاس و حضور وغیاب
12. نحوة تنظيم ارائه مطالبدرسي با ميزان ساعات تعيين شده
13. واکنش منطقي و معقول بهپيشنهادات ، انتقادات و ديدگاه هاي دانشجويان
14.حضور به موقع و منظماستاد و استفاده بهينه از وقت کلاس
15.گشاده رويي ، رفتاراجتماعي مطلوب و تکريم دانشجو
16.ارزشیابی مناسب فراگیران به شیوه های کتبی و شفاهی

فرم شماره 6- فرم  ارزیابی  دانشجویات از اساتید بالینی

دانشجوی گرامی:

یکی از مهم ترین راههای بهبود کیفیت آموزش، ارزشیابی می باشد و شرکت شما به عنوان یک منبع اطلاعاتی مهم نقش اساسی در ارزیابی صحیح آموزش بالینی  دارد، پاسخ های صادقانه و دقیق شما نشانه احترام به حقوق دانشجویان و اساتید دانشگاه است.

 

نام استاد:	دانشکده:
گروه:	تاریخ تکمیل:

 

ردیف	عنوان	عالی	خوب	متوسط	ضعیف
1	رعایت اخلاق پزشکی
2	حضور  به موقع دربخش یا درمانگاه
3	میزان تاثیر و فعالیت  استادبالینی در درمانگاه یا بخش
4	مهارت های عملی در آموزش بالینی
5	علاقمندی در نوآوری و به روز کردن اطلاعات علمی
6	نظر کلی شما در مورد شایستگی های بالینی عضو هیات علمی
7	مسولیت پذیری در امور محوله
8	ایجاد انگیزه در دانشجویان برای مطالعه و کارهای پژوهشی
9	میزات استقبال در مشاوره و راهنمایی به دانشجویان
10	کیفیت آموزش استاد و میزان بهره گیری دانشجو به صورت کلی